Maker và Taker là gì? Hiểu Phí Giao Dịch Crypto 2025

Bạn từng thắc mắc tại sao có lúc giao dịch crypto lại mất nhiều phí hơn dự kiến, hoặc có khi lệnh đặt mãi không khớp? Tất cả đều xuất phát từ hai vai trò tưởng chừng đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng: maker và taker.

Hiểu đúng về maker và taker là gì không chỉ giúp bạn tiết kiệm đáng kể chi phí, mà còn quyết định sự thành bại của mọi chiến lược giao dịch trên các sàn lớn như Binance, Bybit hay OKX.

Với kinh nghiệm từ hàng trăm giao dịch thật, đội ngũ Cafebitcoin sẽ không chỉ “giải nghĩa” mà còn chia sẻ các lỗi thường gặp, bí kíp tối ưu phí và các mẹo tránh mất tiền oan mà ngay cả trader lâu năm cũng dễ mắc phải.

Maker và Taker là gì? Giải thích chi tiết, dễ hiểu 

Mỗi lệnh bạn đặt lên sàn thực chất là một “vai diễn” khác nhau. Nếu bạn từng thắc mắc vì sao có lúc lệnh của mình nằm chờ mãi, hoặc khớp ngay lập tức – đó chính là sự khác biệt giữa maker và taker.

Maker là gì? – Người tạo “dòng máu” thanh khoản cho thị trường

Maker là người đặt lệnh chờ (thường là lệnh limit hoặc stop-limit), khiến lệnh của bạn nằm yên trên order book đến khi có ai đó đồng ý khớp giá bạn đưa ra. Bạn tạo thanh khoản cho thị trường, giữ vai trò cực kỳ quan trọng như “bơm máu” giúp cả thị trường vận hành trơn tru.

Lần đầu mình giao dịch trên Binance, cứ nghĩ đặt lệnh limit là sẽ tiết kiệm phí, nhưng thực ra phải canh đúng thời điểm và giá. Có lần đặt mua BTC ở giá 60.000 USDT khi thị trường đang 61.000 USDT, lệnh nằm chờ khá lâu – mình trở thành maker và phí giao dịch thấp hơn rõ rệt.

Dấu hiệu nhận biết bạn là maker:

• Đặt lệnh mua/bán giá khác giá thị trường hiện tại (thường thấp hơn giá mua hoặc cao hơn giá bán).
• Lệnh xuất hiện trong order book, chưa khớp ngay.
• Cung cấp thanh khoản cho trader khác muốn vào/thoát lệnh nhanh.

Các trường hợp bạn là maker:

• Đặt limit order trên spot, margin, futures.
• Dùng bot giao dịch (trading bot) tự động đặt lệnh chờ.
• Đặt lệnh trên mobile app, web, API đều đúng cơ chế này.

Taker là gì? – Người “chớp thời cơ” khớp lệnh ngay

Ngược lại, taker là người đặt lệnh khớp ngay với giá thị trường (market price) hoặc lệnh limit đúng giá đang có trên order book. Bạn lấy đi thanh khoản đã có sẵn, giúp thị trường vận động liên tục.

Đợt thị trường biến động mạnh, mình cần thoát lệnh BTC nhanh để tránh lỗ sâu. Khi đó chọn lệnh market trên Bybit, lệnh khớp ngay mức giá tốt nhất còn lại trên thị trường – trở thành taker.

Dấu hiệu nhận biết bạn là taker:

• Đặt lệnh market, hoặc limit đúng giá đang có người chờ sẵn.
• Lệnh khớp tức thì, bạn lấy đi thanh khoản.
• Phù hợp khi cần vào/thoát lệnh nhanh, tránh bỏ lỡ cơ hội.

Các tình huống bạn là taker:

• Dùng lệnh market, limit trùng giá sổ lệnh trên spot, futures, margin.
• Sử dụng stop-market để cắt lỗ tự động.
• Giao dịch qua bot tự động khớp lệnh nhanh.

Cơ chế hoạt động Maker – Taker: Tránh lỗi “đốt phí”, hiểu sâu vận hành sàn

Đằng sau mỗi lệnh giao dịch là cả một hệ thống matching engine vận hành liên tục trên sàn như Binance, Bybit, OKX. Hệ thống này quét toàn bộ order book để tìm lệnh đối ứng và tự động khớp khi thỏa điều kiện.

• Maker: Đặt lệnh chờ, làm dày order book, tăng thanh khoản, giúp spread thu hẹp.
• Taker: Đặt lệnh khớp ngay, lấy đi thanh khoản, giúp thị trường phản ứng nhanh với biến động giá.

Đã từng có lần mình đặt lệnh limit tưởng sẽ tiết kiệm phí nhưng do giá vừa đặt trùng giá thị trường, lệnh khớp ngay thành taker, mất phí cao hơn mà không để ý. Đây là lỗi cực kỳ phổ biến cho cả newbie và pro!

Bổ sung:

• Trading bot/Auto-trading: Nhiều trader sử dụng bot để đặt hàng trăm lệnh cùng lúc. Bot có thể vừa là maker, vừa là taker tuỳ cấu hình.
• Giao dịch trên mobile/web/API: Dù bạn đặt lệnh ở đâu, cơ chế maker/taker đều giống nhau về bản chất.

Bảng so sánh Maker và Taker – Nhìn là hiểu, tránh nhầm lẫn phí

Có lần mình đặt lệnh limit mua ETH ở giá thấp hơn thị trường 2%, kiên nhẫn chờ vài giờ – khi giá chạm mức đặt, lệnh khớp, mình vừa tiết kiệm phí maker, vừa không bị trượt giá. Ngược lại, nếu đặt lệnh market vào đúng lúc giá đang “pump”, mình từng mất thêm 0.2% phí và còn khớp giá xấu hơn dự kiến.

Lưu ý: Maker/taker cũng áp dụng cho các sản phẩm phái sinh, margin, không chỉ spot trading. Sàn càng nhiều maker, spread càng thấp, trader càng dễ khớp lệnh giá tốt.

Phí Maker – Taker (2025): Hiểu đúng để không “mất tiền oan”

Phí giao dịch là yếu tố quyết định lợi nhuận thực tế. Đặc biệt với các bạn trade tần suất cao, phí có thể “âm thầm” ăn hết lợi nhuận nếu không tối ưu đúng cách.

Bảng phí mới nhất (2025) – Cập nhật từ trang chính thức các sàn:

• Các mức phí này có thể giảm sâu nếu bạn đạt VIP hoặc nắm giữ token sàn (BNB, BIT, OKB…).
• Nhiều sàn có chương trình hoàn phí, cashback, miễn phí cho cặp giao dịch mới – hãy luôn cập nhật thông báo trên website/app sàn.
• Đọc kỹ chính sách phí từng sàn vì có thể thay đổi theo thời gian, cặp coin/token hoặc sự kiện đặc biệt.

Câu hỏi thường gặp

1. Làm sao biết mình là maker hay taker?

Lệnh “nằm chờ” trên order book, không khớp ngay → bạn là maker.

Lệnh khớp ngay khi đặt (market hoặc limit trùng giá) → bạn là taker.

Tips: Kiểm tra trong phần lịch sử giao dịch, mọi sàn đều ghi rõ maker/taker.

2. Có thể chuyển đổi vai trò sau khi đặt lệnh không?

Không thể chuyển sau khi đã xác nhận lệnh.

Trước khi đặt, bạn hoàn toàn có thể điều chỉnh loại lệnh hoặc giá để chọn đúng vai trò.

3. Lỗi thường gặp khiến trader mất phí oan:

Đặt lệnh limit đúng giá thị trường: Vô tình thành taker, phí cao hơn dự kiến.

Không kiểm tra phí trước khi xác nhận: Phí có thể thay đổi đột ngột do chính sách sàn.

Không tận dụng các ưu đãi (cashback, hoàn phí, referral…): Cả trader lâu năm cũng dễ “quên”.

4. Người mới cần lưu ý gì để không “đốt ví” vì phí?

Luôn đọc kỹ mô tả phí trên website/app sàn.

Tham khảo bảng phí, cập nhật ưu đãi mỗi tháng.

Hỏi kinh nghiệm từ cộng đồng, tránh học từ “tiền ngu”.

Kết luận

Vậy là bạn đã nắm tất cả bí quyết về maker và taker – từ khái niệm, cách nhận biết, mẹo tối ưu phí, cho đến các lỗi thực tế mà cả newbie lẫn pro đều có thể mắc phải. Đừng để phí giao dịch âm thầm “rút máu” lợi nhuận, hãy áp dụng checklist trên vào từng lệnh ngay hôm nay!

Hãy theo dõi Cafebitcoin, đăng ký nhận bản tin, hoặc để lại bình luận để Cafebitcoin có thể hỗ trợ bạn tốt hơn trong hành trình chinh phục thị trường crypto!