Bạn có từng ngạc nhiên khi thấy các kho bạc tài sản kỹ thuật số – những công ty từng được ca ngợi là “người hùng tích trữ Bitcoin” – giờ đây lại phải tự mua lại cổ phiếu của chính mình để cố gắng tồn tại?
Đó không chỉ là nghịch lý, mà còn là thực tế tôi tận mắt chứng kiến trong bức tranh thị trường tài sản kỹ thuật số 2025. Những bảng giá đỏ rực, những tin tức chấn động từ phố Wall đến Tokyo, tất cả đều đang vẽ lại câu chuyện sinh tồn của các doanh nghiệp nắm giữ tài sản số.
Hãy cùng Cafebitcoin bóc tách từng lớp, để hiểu rõ lý do thực sự phía sau làn sóng buyback cổ phiếu này – và bài học sâu sắc dành cho chính bạn, nhà đầu tư hiện đại.
Những cú sốc đầu tiên: Khi giá trị cổ phiếu tụt dưới cả lượng Bitcoin nắm giữ
Năm 2025, làn sóng các doanh nghiệp “sao chép” chiến lược của Michael Saylor – CEO lừng danh của Strategy (trước là MicroStrategy) – đã bùng nổ. Họ ồ ạt mua Bitcoin với kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ bay cao theo sóng tài sản số.
Nhưng thực tế phũ phàng: cổ phiếu của các cái tên như Semler Scientific, ETHZilla, Empery Digital, CEA Industries, Metaplanet, SharpLink Gaming, Ton Strategy… rơi thẳng đứng. Có thời điểm, giá trị vốn hóa của họ thậm chí còn thấp hơn cả lượng Bitcoin đang nắm giữ.
Tôi từng tự hỏi: “Liệu nắm giữ nhiều Bitcoin có thật sự giúp công ty được định giá cao hơn?” Nhưng thị trường luôn thích tạo ra những nghịch lý. Khi giá cổ phiếu rớt xuống dưới giá trị kho bạc, nhà đầu tư bắt đầu hoang mang.
Đó là lúc các DATs (Digital Asset Treasuries – kho bạc tài sản số) buộc phải tung chiêu cuối: tự mua lại cổ phiếu – hay còn gọi là buyback – để giữ chân niềm tin cổ đông và cứu lấy danh tiếng chính mình.
Ví dụ: Tháng 4/2025, cổ phiếu Metaplanet (Nhật Bản) giảm 30% chỉ trong 2 tuần, dù số Bitcoin họ nắm giữ vẫn không đổi. Động thái buyback ngay lập tức được công bố để xoa dịu nhà đầu tư và chặn đà bán tháo.
Buyback: “Phao cứu sinh” hay dấu hiệu của sự tuyệt vọng?
Trên phố Wall, buyback vốn dĩ là một chiến lược quen thuộc để tạo hiệu ứng tâm lý tích cực. Tuy nhiên, khi buyback trở thành “mốt” trong lĩnh vực kho bạc tài sản số, mọi thứ lại mang màu sắc đặc thù hơn hẳn.
Nhiều doanh nghiệp đã phải vay hàng trăm triệu đô la – có trường hợp lên tới 250 triệu USD – chỉ để mua lại cổ phiếu, với hy vọng cứu giá và giữ hình ảnh doanh nghiệp. Hình dung đơn giản, đây là “cú bơm tiền” nội bộ khi đối diện với áp lực bán tháo và nguy cơ rơi vào vòng xoáy tử thần:
- Mất thanh khoản: Không còn đủ tiền mặt để vận hành hoặc đầu tư.
- Mất niềm tin: Nhà đầu tư lo sợ và bán tháo, kéo giá cổ phiếu càng lao dốc.
- Mất trắng tài sản: Khi doanh nghiệp buộc phải bán Bitcoin tích trữ giá thấp, có thể dẫn tới phá sản.
Bạn có thể thắc mắc: “Có đáng để mạo hiểm như vậy không?” Với cả doanh nghiệp lớn lẫn nhỏ, đôi khi buyback là lựa chọn duy nhất. Nếu giá cổ phiếu tiếp tục thấp hơn giá trị kho bạc số, họ không thể huy động vốn, cũng không thể tái đầu tư vào tài sản số mới như Bitcoin, Ethereum hay Dogecoin. Tình huống này giống như bị kẹt giữa hai bờ: phía trước là hy vọng, phía sau là vực thẳm.
Lý do buyback trở thành lựa chọn bắt buộc
Lý do chính | Ý nghĩa thực tế |
Duy trì vị thế trên thị trường | Tránh bị thâu tóm, bị sáp nhập hoặc bị thị trường “bỏ rơi”. |
Tạo hiệu ứng tâm lý | Gửi thông điệp “chúng tôi vẫn ổn”, kéo lại niềm tin từ nhà đầu tư. |
Cân bằng giá trị nội tại | Đảm bảo cổ phiếu không rẻ hơn giá trị thực của kho bạc số đang sở hữu. |
Chờ thời cơ bùng nổ | “Câu giờ” chờ một mùa bull run mới của Bitcoin, Ethereum hoặc toàn thị trường crypto. |
Tại Việt Nam, tôi từng tận mắt chứng kiến một số công ty niêm yết nhỏ cũng thực hiện buyback vào các đợt thị trường hoảng loạn, chỉ để tránh bị định giá “bèo bọt” hoặc bị thâu tóm rẻ mạt. Đây là cuộc chiến sinh tồn đúng nghĩa, chứ không phải chiến thắng vang dội.
Chuyện hậu trường: Sáp nhập, thâu tóm và những cú twist bất ngờ
Thị trường 2025 không chỉ sôi động bởi buyback. Những thương vụ sáp nhập, thâu tóm vẫn tiếp tục khuấy đảo giới đầu tư.
Case Study nổi bật:
- Semler Scientific được Strive Asset Management (do Vivek Ramaswamy điều hành) mua lại với mức premium lên tới 210%. Sau thương vụ, Semler Scientific trở thành kho bạc Bitcoin lớn thứ ba thế giới, nắm giữ hơn 10.900 BTC.
- Metaplanet (Nhật Bản) – kho bạc Bitcoin lớn nhất châu Á – không chỉ thực hiện buyback mà còn phát hành cổ phiếu ưu đãi nhằm cứu giá cổ phiếu trên thị trường nội địa.
Có những khoảnh khắc tôi phải bật cười: “Đúng là cá lớn nuốt cá bé!” Khi những DATs yếu thế, họ chỉ còn lựa chọn bán mình hoặc chờ đợi một cú bull run thần kỳ. Không phải ai cũng may mắn như Semler Scientific, khi được “giải cứu” đúng lúc.
Các thương vụ sáp nhập thường đi kèm với premium cực lớn cho cổ đông – nhưng nếu không có chiến lược quản trị tài sản số hợp lý, giá cổ phiếu vẫn dễ rơi vào bẫy “bong bóng giấy”.
Khi microStrategy cũng lao đao: Cơn sốt Bitcoin Treasury đã hạ nhiệt?
Ngay cả Strategy – “ông tổ” của trào lưu kho bạc Bitcoin – cũng không tránh khỏi sóng gió. Đầu tháng 8, cổ phiếu MSTR giảm hơn 15%, lần đầu tiên mất luôn premium so với lượng Bitcoin đang nắm giữ.
Tôi còn nhớ rõ một buổi tối tháng 8, cộng đồng Twitter (X) dậy sóng khi MSTR công bố phát hành cổ phiếu ưu đãi mới. Nhiều người gọi đó là “Ponziconomy” – mô hình tài chính kiểu Ponzi, lấy tiền nhà đầu tư mới trả cho nhà đầu tư cũ, khiến giá cổ phiếu bị pha loãng.
Dù Strategy tiếp tục gom thêm Bitcoin (hiện sở hữu hơn 630.000 BTC), nhưng giá cổ phiếu vẫn không tăng tương ứng với tài sản số. Đáng chú ý, việc S&P 500 từ chối đưa MSTR vào chỉ số thể hiện thị trường đã bớt “mù quáng” với Bitcoin treasury hơn trước.
“Nếu giá trị công ty chỉ phụ thuộc vào tài sản số, sẽ đến lúc bong bóng vỡ tan.” Đó là lời cảnh báo không mới, nhưng vẫn còn nguyên giá trị.
Tác động dây chuyền: Hội chứng “bong bóng giấy” và nỗi sợ thâu tóm
- Giá cổ phiếu và giá trị tài sản số ngày càng tách rời, không còn tỷ lệ thuận như trước.
- Nhà đầu tư chuyển hướng, dòng tiền rút khỏi các kho bạc số yếu thế hoặc thiếu chiến lược.
- Các DATs yếu buộc phải chọn buyback hoặc bán mình, không còn nhiều phương án linh hoạt.
- Ngay cả những cái tên mới như Bullish (được Peter Thiel hậu thuẫn) cũng đối mặt nguy cơ: giá trị doanh nghiệp gần như chỉ còn bằng lượng Bitcoin sở hữu.
Thị trường 2025: Còn ai dám “all in” vào kho bạc tài sản số?
Bạn còn nhớ cơn sốt “Bitcoin treasury” từng giúp nhiều doanh nghiệp nổi như cồn? Đến giữa 2025, làn sóng đầu tư vào các tài sản số khác như Ethereum, Dogecoin, Trump Coin… đã khiến BTC treasury mất dần sức hút. Nhiều doanh nghiệp Việt từng FOMO, nay cũng phải “chùn chân” sau khi chứng kiến sự thăng trầm của các kho bạc lớn trên thế giới.
Năm 2024, một công ty công nghệ Việt Nam từng đưa ra thông báo mua Bitcoin trị giá hàng triệu USD, cổ phiếu lập tức tăng mạnh. Nhưng đến 2025, cổ phiếu giảm sâu khi thị trường điều chỉnh, doanh nghiệp buộc phải buyback để duy trì giá trị vốn hóa và tránh bị thâu tóm.
Một số DATs vẫn kiên trì trụ lại, đặt cược vào sự phục hồi của thị trường. Tuy vậy, ngày càng nhiều chuyên gia và nhà đầu tư dày dạn tin rằng chỉ những doanh nghiệp có chiến lược quản trị kho bạc bài bản, biết cân bằng giữa tài sản số và hoạt động kinh doanh lõi mới có thể sống sót lâu dài.
Buyback chỉ là giải pháp tạm thời, không thể thay thế một mô hình kinh doanh bền vững. Nếu doanh nghiệp chỉ dựa vào giá trị tài sản số, khác nào đứng trên cát lún – chỉ cần thị trường đảo chiều, mọi thứ có thể sụp đổ rất nhanh.
“Không phải cứ nắm nhiều Bitcoin là sẽ trở thành ông hoàng. Thị trường luôn trừng phạt những ai chỉ biết chạy theo đám đông mà không có chiến lược dài hạn.” – Cafebitcoin
Lời kết
Sau khi quan sát và phân tích hành trình “sống còn” của các kho bạc tài sản kỹ thuật số, tôi nhận ra một thực tế không thể phủ nhận: thị trường luôn thay đổi nhanh hơn mọi dự đoán. Việc tự mua lại cổ phiếu chỉ là giải pháp kéo dài thời gian, chờ đợi cơ hội mới – không phải “chiếc chìa khóa vàng” cho sự sống còn.
Nếu bạn đang cân nhắc đầu tư vào các doanh nghiệp kho bạc số, hãy luôn nhớ rằng giá trị thực nằm ở năng lực quản trị, sáng tạo, và chiến lược kinh doanh lõi, chứ không phải số Bitcoin họ “ôm” được.
Lời khuyên:
- Chọn lọc thông tin kỹ lưỡng, tránh FOMO vào các “trend” nhất thời.
- Ưu tiên doanh nghiệp có báo cáo tài chính minh bạch, chiến lược quản trị rủi ro rõ ràng.
Đừng quên theo dõi Cafebitcoin để cập nhật những góc nhìn thực tế, chuyên sâu về thị trường crypto – dành riêng cho bạn, nhà đầu tư thông minh.